دانستنی های مهم در رابطه با بولیمیا یا پرخوری عصبی

پرخوری عصبی چیست؟

«پرخوری عصبی» یا «بولیمیا (Bulimia)» نوعی اختلال غذا خوردن  مهم و حتی تهدیده‌کننده زندگی است. افراد مبتلا به این اختلال، معمولا کنترل غذا خوردن خود را از دست می‌دهند و سپس با روشی ناسالم سعی در دفع غذاها دارند.

افراد مبتلا به پرخوری عصبی برای دفع غذا و جلوگیری از چاقی از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. مبتلایان به پرخوری عصبی ممکن است بعد از پرخوری با ایجاد استفراغ عمدی یا استفاده از داروهای رفع یبوست، مکمل‌های کاهش وزن، ادرارآورها یا تنقیه غذاهایی که خورده‌اند را دفع کنند. برخی از مبتلایان به این اختلال ممکن است برای جلوگیری از چاقی دست به رژیم‌های غذایی سختگیرانه یا ورزش بیش از حد بزنند.1
 

علت های پرخوری عصبی

علت اصلی پرخوری عصبی هنوز مشخص نشده است اما گمان می رود که چند عامل، مشترکا باعث ایجاد اختلالات تغذیه ای می شوند. این عوامل می توانند ژنتیکی، محیطی، فیزیکی و فرهنگی باشند. برخی از اصلی ترین علت های بولیمیا عبارت است از:

تغییرات و تحولات پر استرس زندگی

داشتن سابقه ی سوء استفاده جنسی یا آسیب روحی

تصویر ذهنی منفی از خویش

کمبود اعتماد به نفس

حرفه ها یا فعالیت هایی که روی ظاهر و اجرای فرد تمرکز دارند.2
 

علائم و نشانه های پرخوری عصبی

شدیداً درگیر شکل بدن، ظاهر و وزن خود بودن

ترس از اضافه وزن داشتن

احساس اینکه نمی توانید غذا خوردن خود را کنترل کنید

ادامه دادن خوردن تا زمان درد یا ناراحتی

خوردن غذای بیشتری در دوره ی پرخوری، نسبت به یک وعده ی غذایی عادی یا میان وعده

خود را وادار به استفراغ یا ورزش بیش از حد کردن

استفاده ی نامعقول از مسهل ها، مدر ها و یا تنقیه کردن بعد از غذا

استفاده از مکمل های غذایی یا محصولات گیاهی به منظور کاهش وزن.3
 

درمان های تخصصی پرخوری عصبی

اگر دچار پرخوری عصبی هستید، ممکن است به چند نوع درمان تخصصی هم نیاز داشته باشید. داروهای ضد افسردگی همراه با روان درمانی بیشترین تاثیر را در بهبود بیماری دارند. این روش‌ها به شرح زیر هستند:
 

1. روان درمانی

در روان درمانی علت‌ها و ریشه‌های روانی اختلال پرخوری عصبی بررسی شده و بیمار به حل تعارض‌های ناخودآگاهی که عامل اصلی پرخوری عصبی هستند، می‌پردازد. این نوع درمان نسبت به دیگر روش‌ها طولانی تر است اما میزان اثر درمان در طولانی مدت بیشتر می‌شود.
 

2. درمان شناختی رفتاری پرخوری عصبی

درمان شناختی رفتاری به بازسازی الگوهای شناختی، باورهای ناسالم و در نتیجه تغییر عادات رفتاری می‌پردازد. از آن جا که پرخوری عصبی اغلب با افسردگی همراه است، ترکیب داروهای ضد افسردگی و درمان شناختی رفتاری، روند درمان سریع‌تر می‌کند.

یکی از روش‌های درمان پرخوری عصبی با رویکرد شناختی رفتاری، این است که موقعیت‌ها و افکاری که باعث پرخوری می‌شوند بررسی شده و پاسخ فرد به آن موقعیت‌ها تغییر کند.

سپس با آموزش خود کنترلی، فرد قادر خواهد بود فعالیت‌های روزانه خود را ساختار بندی کرده و از پرخوری عصبی پیشگیری نماید. درمانگر با همراهی و تکنیک‌های خود به شما کمک می‌کند تا در برابر موانع درمان بایستید و روند درمان خود را تا انتها پیش ببرید. 
 

3. درمان خانواده محور پرخوری عصبی

خانواده درمانی به منظور کمک به والدین برای مداخله و جلوگیری از رفتارهای خوردن ناسالم فرزندشان و کمک به کنترل غذا خوردن او صورت می‌گیرد. خانواده نقش بسیار مهمی در فرایند درمان دارد.
 

4. SSRI ها برای درمان پرخوری عصبی

تنها داروهای مورد تایید FDA برای درمان اختلال پرخوری عصبی داروهای SSRI هستند که هم در خلق و هم در پرخوری عصبی موثر واقع می‌شوند. برخی از موثرترین این داروها عبارتند از فلووکسامین ،سیتالوپرام و سرترالین.

آمفتامین‌ها و دارو های شبیه به آن نیز ممکن است مفید واقع شود اما در بلند مدت فایدۀ چندانی ندارند. داروهای اضافه شده به درمان شناختی رفتاری موثر تر از دارو درمانی به تنهایی هستند.

لازم به ذکر است که علم روانشناسی با پیشرفتی که در دهه های گذشته داشته، توانسته با ابداع روش‌های مختلف و بدون استفاده از دارو، درمان بسیاری از بیماری‌های خلقی را میسر کند. لذا آثار مراجعه به روانشناس در بلند مدت مشهودتر خواهد شد.4
 

زمان مراجعه به پزشک

در صورتی که هر کدام از علائم و نشانه‌های پرخوری عصبی را داشته باشید، بهتر است در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. پرخوری عصبی در صورت عدم درمان می‌تواند تاثیر چشمگیری بر سلامتی فرد داشته باشد.

از آنجایی که مبتلایان به پرخوری عصبی معمولا وزن طبیعی یا اینکه اضافه وزن کمی دارند، ممکن است که دیگران متوجه مشکل آنان نشوند. برخی از علائم هشداردهنده‌ای که می‌تواند برای تشخیص افراد مبتلا به پرخوری عصبی مفید باشد عبارتند از:

نارضایتی همیشگی از چاقی

خودانگاره نادرست و کاملا منفی نسبت به بدن خود

خوردن مکرر مقادیر غیر معمول غذا در یک وعده، خصوصا غذاهایی که فرد معمولا از خوردنشان اجتناب می‌کرده است

در پیش گرفتن رژیم غذایی سختگیرانه یا نخوردن و ناشتا ماندن طولانی پس از پرخوری

عدم تمایل به غذا خوردن در مقابل دیگران یا در ملأ عام

رفتن به دستشویی بلافاصله بعد از خوردن غذا، در خلال وعده غذایی یا ماندن در دستشویی به مدت طولانی

ورزش بی‌رویه

جای زخم، خراش یا پینه در مچ یا روی دست

دندان یا لثه آسیب دیده

تغییر وزن

ورم و آماس در دست و پا

ورم صورت یا گونه ناشی از بزرگ شدن غدد.1
 

عوارض پرخوری

پرخوری عصبی ممکن است عوارض متعدد جدی و حتی مرگ آور داشته باشد. عوارض احتمالی عبارتند از:

کم شدن آب بدن، که می تواند به مشکلات بزرگ پزشکی مانند نارسایی کلیه منجر شود

مشکلات قلبی، مانند نامنظم شدن ضربان قلب و نارسایی قلبی

پوسیدگی دندان و بیماری لثه

قطع قاعدگی در زنان

مشکلات دستگاه گوارش، و احتمالاً وابستگی به مسهل ها برای اجابت مزاج

اضطراب و افسردگی

اعتیاد به مواد مخدر و الکل.3
 

پیشگیری از پرخوری عصبی

در حالی که راهکار مطمئنی برای پیشگیری از پرخوری عصبی وجود ندارد، اما می‌توان پیش از وخامت شرایط، فرد را به در پیش گرفتن رفتارهای سالم‌تر یا درمان موثر سوق داد. برخی از کمک‌هایی که می‌توانید به چنین افرادی کنید عبارتند از:

رواج دادن خودانگاره سالم از بدن در فرزندان خود به آنان کمک می‌کند تا بدون توجه به ظاهر اعتماد به نفس لازم را به دست بیاورند.

وعده‌های غذایی منظم و دلپذیر در جمع خانواده.

پرهیز از صحبت کردن در مورد وزن در خانه و به جای آن، در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم.

خودداری از گرفتن رژیم غذایی، به ویژه زمانی که شامل رفتارهای ناسالمی مانند نخوردن و ناشتا ماندن، استفاده از مکمل‌های کاهش وزن یا داروهای رفع یبوست و استفراغ عمدی باشد.1

پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.dranbara.com
3.www.asriran.com
4.www.honarehzendegi.com